woensdag 9 februari 2022

3. CHRISTUS IN DE WERELDGESCHIEDENIS - De zelfkennis van de mens en van de gehele mensheid is een afgrondelijk christelijk mysterium

Een verdieping in de religieus-morele betekenis van zelfkennis brengt ons tot het punt dat we tegen onszelf moeten zeggen: Wij zijn schuldig aan het drievoudig doden van de waarheid in ons wereldbeeld en wij moeten deze schuld opnieuw verzoenen door een eveneens drievoudige zelfopoffering. En zoals dit geschiedt in onze zelfkennis, zo geschiedt het ook in de wereldgeschiedenis, voor zover het de zelfkennis is van het hele menselijke geslacht.  Zoals de wereldgeschiedenis in de zelfkennis van de mens is ingebed, zo zijn in de geschiedenis van de mensheid alle stadia van de zelfkennis van de mens vervat.

                Ook daarin vinden wij een aan Lucifer toe te schrijven drievoudige onafhankelijkheidsgroei die geleidelijk naar de Ahrimanische afgrond leidt. Ook daarin houdt de impuls tot zelfbezinning van de Doper de wacht in het dodelijke inferno van een ahrimanische woestijn die met het oog op een verleden lijdt onder een schuldig geweten en met het oog op een toekomst een wil tot wederopstanding bevestigt, een drievoudige weg naar de wederopstanding .

                En net zoals wij het doel van zelfkennis niet zouden kunnen bereiken, indien wij ons in de duisternis van de onwetendheid niet bewust zouden worden van onze eigen idealen, zo zou de gehele mensheid haar zending niet kunnen volbrengen, indien zij zich niet te midden van de Ahrimanische onwetendheid bewust zou worden van haar grote ideaal, de al-menselijke Christus. Want het grote ideaal van een al-menselijke zelfkennis is niemand anders dan Christus, zoals Hij ook het hoogste ideaal is van een persoonlijke zelfkennis.[1]

                En zoals wij tot nu toe ernaar gevraagd hebben wat Christus betekent voor de wereldgeschiedenis, kunnen wij ook ernaar vragen wat de wereldgeschiedenis betekent voor Christus. Wanneer men met deze vraag in het achterhoofd de geschiedenis van het vijfde tijdperk volgt, wordt men zich ervan bewust dat deze geschiedenis tot aan het tijdstip van de aardse openbaring van Christus een geschiedenis van de langzame dood van Christus is. Deze langzame dood van Christus in de wereldgeschiedenis, in het wereldbeeld van de mensheid vertoont namelijk ook drie stadia die overeenstemmen met de drie stadia van het al-menselijke verkrijgen van onafhankelijkheid.

                Om deze dood van het grote ideaal van de mensheid in de zelfkennis van de mensheid beter te kunnen begrijpen, moet men ophelderen wat ons willen, ons voelen en ons denken eigenlijk zijn. Dan zullen wij tot onszelf moeten zeggen dat de goddelijke wil, die in het wereldbeeld van de mensheid gedood wordt, in wezen een wijsheid van de sterren is. De wijsheid van de eerste hiërarchie, die zich openbaart door het sterrenschrift, heerst in dit willen. En als wij dus in staat zouden zijn de kosmische wil van de door ons gedode Logos waar te nemen, dan zou de hele wijsheid van de sterren voor ons toegankelijk worden. Het was deze majestueuze wijsheid van de sterren die in de eerste na-Atlantische, in de oude Indische cultuur van de Rishis tot bloei zou komen. Daarom kan met het oog op deze majestueuze Indische cultuur worden gezegd dat het Christus was Die Zich in die tijd door deze kroonluchters van de eerste hiërarchie openbaarde. Maar aangezien het vijfde na-Atlantische tijdperk een soort wereldbeschouwelijke herhaling is van de geschiedenis van de gehele mensheid, en aangezien in de oud-Indische cultuur de Luciferische verzoeking moest worden herhaald, waren de oude Indiërs als gevolg van deze verzoeking helaas niet in staat Christus te aanschouwen. Doordat het leven van de wil onafhankelijk was geworden, moest het kosmische leven zich voor de blikken van de oude Indiërs verbergen. Zo moest Christus, voordat Hij op aarde stierf, eerst op de sterren sterven. Dat was Zijn eerste bovenaardse dood.

                En zoals achter de menselijke wil de wijsheid van de sterren van de eerste hiërarchie heerst, zo heerst achter het menselijk gevoel de wijsheid van de zon van de tweede hiërarchie. Deze wijsheid van de zon werd geopenbaard door de oud-Perzische cultuur van Zarathustra. In die tijd kon Christus op de zon ervaren worden. Op de zon, in de veelheid van de tweede hiërarchie, openbaarde Ahura Mazdao-Christus zich aan de oude Perzische ingewijde. Echter, het lichtvolle Iran werd overwonnen door het duistere Turan. Ahriman behaalde een overwinning op Ahura Mazdao-Christus. Zo moest Christus ook sterven op de zon. En dit was Zijn tweede bovenaardse dood.

                En zoals de wijsheid van de sterren van de eerste hiërarchie zich verbergt achter de menselijke wil en achter het menselijk gevoel de wijsheid van de zon, zo verbergt de wijsheid van de planeten waardoor de derde hiërarchie wordt geopenbaard, zich achter het menselijke denken.  Deze wijsheid van de planeten van de derde hiërarchie werd onderkend door de leidende volkeren van de derde na-Atlantische cultuur, namelijk door de Babyloniërs en de Egyptenaren. De door deze volkeren geschapen astrologie was een openbaring van de mysteriën van de derde hiërarchie, waardoor Christus in die tijd werkzaam was. En men kan dus zeggen dat Christus in die tijd op de planeten leefde.

                Het stilvallen van deze openbaring van de planeten wordt beschreven in een scène van het vierde mysteriëndrama van Rudolf Steiner. De jonge Egyptenaar die in de wijsheid van de planeten moest worden ingewijd, kan het niet opbrengen de Logos op de planeten te aanschouwen, in plaats daarvan aanschouwt hij in bovenzinnelijke beelden zijn eigen aardse lichaam. Op deze wijze werd ook de wijsheid van de sterren ontoegankelijk. Christus moest ook op de planeten de dood ondergaan, zoals Hij in India op de sterren en in Perzië op de zon dat lot moest ondergaan. En dit was Zijn derde bovenaardse dood.

                Het totaal godvergeten, dode wereldbeeld van de mensheid werd nu de enige plaats waar God nog kon worden aanschouwd en gehoord en waar men zich nog bewust kon worden wat de mensheid door het verwerven van haar onafhankelijkheid God heeft aangedaan.

                Zo moest God voor de vierde maal en ditmaal op aarde de dood ondergaan om aan de mensheid haar ware verhouding tot de Logoswezenheid te openbaren. [2]  

                Door Zijn aardse dood maakt Christus een einde aan de weg van de al-menselijke schuld tegenover de goddelijke waarheid. Het is schokkend om te beseffen hoe juist door deze aardse dood Christus Lucifer en Ahriman tegenspreekt. Want zowel Lucifer als Ahriman achtten het onmogelijk dat de goddelijke waarheid zich op aarde zou kunnen openbaren. Die wereld namelijk, waarin de mensheid na de drievoudige dood van Christus vertoefde, was al geen werkelijke wereld meer, maar een uit en uit illusionair wereldbeeld. Hoe kon Christus nu in dit illusionaire wereldbeeld verschijnen, Hij die Zich immers alleen in de waarheid kan openbaren?

                Als de zon in de duisternis zou neerdalen, dan zou óf de duisternis als zodanig moeten verdwijnen óf de zon zou zelf moeten uitdoven - zo zouden beide tegenmachten tegen zichzelf kunnen zeggen:

                "Als de zon nu zou uitdoven dan zou dat betekenen dat de duisternis machtiger is dan het licht," rekende Ahriman voor. "Zou aan de andere kant de duisternis wijken voor het licht, dan zou dat betekenen dat het licht toch niet in staat is in de duisternis waar de mensheid vertoeft aanwezig te zijn," rekende Lucifer.

                En beide tegenmachten concludeerden daaruit dat Christus niet in de mensheid kon verschijnen. En niettegenstaande is Christus binnengetreden in het illusionaire wereldbeeld waar Hij, volgens de overtuiging van zijn tegenstanders, niet kan zijn, en toch verschijnt Hij in dit wereldbeeld in een zodanige vorm dat de aangewezen tegenspraak wordt weerlegd.

                Want Hij treedt binnen in het aardse, illusionaire wereldbeeld in een vorm die een ware uitdrukking is voor Zijn afwezigheid in deze wereld. Hij is niet in deze illusionaire wereld en toch is Hij erin. Hij is stil en toch spreekt Hij door Zijn stilte tot allen. Want uiteindelijk is Christus pas in deze dode wereld gekomen toen Hij stierf aan het kruis van Golgotha. En juist door deze dood werd de ware verhouding van de waarheid tot deze dode wereld duidelijk. De Logos kan in deze wereld van dood alleen maar dood aan het kruis hangen. In een wereld van dood kan de waarheid alleen worden aanschouwd in de vorm van de dood.

                Daarom is het beeld van de Logos, gekruisigd in de wereld van de dood, een beeld dat het sterkst tot het menselijk geweten spreekt. Dit beeld van de Gekruisigde wordt echter gevolgd door een ander, nog krachtiger beeld, namelijk dat van de Opgestane. En zoals in het beeld van de Gekruisigde tot uitdrukking komt wat de mensheid God heeft aangedaan in haar zelfkennis, zo komt in het tweede beeld, in het beeld van de Opgestane, tot uitdrukking wat de mensheid Christus in de toekomst zal aandoen. Christus zal in het Nieuwe Testament in de mensheid herrijzen op dezelfde wijze als Hij in het Oude Testament in de mensheid is gestorven.

                Waarlijk, de verrijzenis van Christus in Palestina is het diepste en hoogste mysterium in de wereldgeschiedenis.  Dit mysterium is zo diep dat de mensheid, om het te doorgronden, een lange, lange weg van Nieuwtestamentische zelfoverwinning zal moeten gaan. De mensheid moet zelf verrijzen om de verrijzenis van Christus te kunnen begrijpen, want alleen door een verrijzenis van de waarheid in de mensheid kan de waarheid van de verrijzenis door de mensheid ervaren worden. De kennis van de waarheid van de opstanding is immers tegelijk ook een opstanding van diezelfde waarheid, zodat alleen in een daad van opstanding van de waarheid de inhoud van deze waarheid - het mysterium van de opstanding - kan worden doorgrond.  Want de verrijzenis is niets anders dan de volledige zelfkennis van het menselijke geslacht en als zodanig het resultaat van een werkelijkheid in wording.  Het is iets zonder precedent, een nieuwe schepping, een energieke verbinding van de mensheid met haar hoge ideaal, met haar Ik, met Christus.

                En om deze vereniging met het grote ideaal van de mensheid te bereiken, moet de mensheid de drievoudige weg van zelfopoffering bewandelen. Want de verrijzenis van Christus in de mensheid moet ook drie stadia hebben, waarvan de volgorde tegengesteld moet zijn aan de drie stadia van Zijn bovenaardse dood.

                Christus zal dus in de vijfde na-Atlantische cultuur herrijzen in de wijsheid van de derde hiërarchie, die wij nu reeds als Zijn etherische openbaring mogen verwachten. De tijd is reeds nabij dat Christus zal herrijzen op de planeet aarde.

                In het zesde cultuurtijdperk, wanneer de wijsheid van de zon van de tweede hiërarchie, de wijsheid van Zarathoestra weer zal verschijnen, zal Christus op de zon herrijzen. En tenslotte zal in het zevende cultuurtijdperk Zijn verrijzenis ook in de eerste hiërarchie, op de sterren, kunnen plaatsvinden.

                Zo zal alles wat in de tijd vóór Christus gestorven is, in de tijd na Christus weer kunnen herrijzen en zal de kosmische dood van Christus gevolgd worden door Zijn kosmische herrijzenis. En dat alles is slechts een inhoud van de al-menselijke zelfkennis, waarvan wij de sleutel kunnen vinden in onze eigen zelfkennis. Want waarlijk, de zelfkennis van de mens en van de gehele mensheid is een afgrondelijk christelijk mysterium, op de grond waarvan zich het axioma bevindt:

        "Alleen in waarheid is vrijheid te bevatten,
        alleen in vrijheid kan waarheid worden doorgrond."



[1] Zie daartoe deel III “Christ is the Most Lightfull and Most Meaningful Ideal of the Whole of Mankind” van het essay “Christus als rechter” uit deze reeks in het Engels is vertaald.

[2] Zie ook Valentin Tombergs De vier offers van Christus en Zijn Wederkomst in de etherische wereld.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten

1. KENNIS ALS SCHULD EN BOETEDOENING - Het verchristelijken van de menselijke kennis

Noot van de vertaler:  Na   de in het Engels vertaalde essays   Christ as Judge - Man as the Religion of the Gods   ,  The Mystery of Golgot...